Làng Vũ Đại ( thuộc Huyện Lý Nhân , tình Hà Nam ) nổi tiếng với rất nhiều món đặc sản nức tiếng, như chuối Ngự Đại Hoàng, bánh cuối Phủ Lý, rượu làng Vọc,… nhưng ngon nhất vẫn là niêu cá kho làng Vũ Đại
Thịt mỡ cháy ra vàng ruộm, quyện đẫm lên từng khúc cá chắc thịt ngọt lịm, món ăn giản dị mà quyến rũ khiến bao người đi xa luôn nhờ về miền quê này. Và miền quê đó chính làng Vũ Đại, ngôi làng này đã đi vào lịch sử trong tác phẩm Chí Phèo của Nam Cao.
Cá kho làng Vũ Đại
Không biết món ăn này có từ bao giờ nhưng người dân địa phương lưu truyền suốt hàng trăm năm nay, đến tận bây giờ vẫn còn vẹn nguyên hương vị đặc sắc, xứng danh nhất vùng Hà Nam. Mà chỉ về với làng Vũ Đại mới tận hưởng cảm giác miếng cá đưa vào miệng là tan ngay nơi đầu lưỡi, đọng lại dư vị đậm đà khó quên.
Để có được niêu cá đạt chuẩn thi có quy trình rất cầu kỳ, từ việc chọn nguyên vật liệu đến khâu kho cá, nó chứa đựng những bí quyết mà chỉ người dân nơi đây mới có. Do sự cầu kỳ như vậy nên giá một niêu cá không hề rẻ, nếu giá thấp nhất 1Kg cũng 400 ngàn,giá cao hơn 1.2 triệu cho niêu 5Kg. Đắt như vậy nhưng rất nhiều người sẵn sàng bỏ ra khoản tiền lớn đế được thưởng thức món ăn đậm đà văn hóa Việt.
Sự cầu kỳ thể hiện ở khâu chọn cá, không phải cá nào cũng có thể kho được, cá dùng để kho là cá trắm đen ăn ốc từ 3 năm trở lên có trọng lượng từ 5-6 Kg. Cá trắm đen thon dài, bụng bé mới ngon và chắc thịt, ít mỡ, chỉ có khúc giữa mơi đem đi kho bỏ đầu đuôi.
Cá trắm đen
Những chiếu niêu đất dùng để kho cá cũng đặc biệt không kém, niêu phải mang mãi từ trong Nghệ An ra vì chất đất tốt, có thể chịu đươc lửa cho 1 mẻ cá ít nhất 15 tiếng; còn vung thì đặt riêng ở Thanh Hóa, các nghệ nhân nặn hình vòm rất vừa vặn với chiếu niêu, thuận tiên cho việc kho cá. Nồi đất dày dặn rất hợp với món ăn đun lâu trên bếp lửa, lại giữ nhiệt đủ để thịt cá bên trong chín đều, thơm ngon hơn, tắt bếp bưng ra vẫn nóng hổi, bữa cơm sẽ trọn vẹn hơn rất nhiều.
Niêu đất kho cá
Trước khi xếp cá vào niêu, người dân làng Vũ Đại sẽ lót một lớp dày những miếng gừng riềng thái lát, để đun cá trong vòng 12 - 16 tiếng không bị cháy, các loại gia vị nước cốt cũng ngấm cả vào thịt cá, không bị thấm ra niêu. Người ta xếp những miếng dẻ sườn lên trên lớp riềng lót nồi, rồi đến cá, tiếp tục rải thêm hành khô, gừng, riềng tươi giã nhỏ, cuối cùng là rưới các loại gia vị, nước cốt đều khắp niêu cá.
Nguyên liệu kho cá
Khâu quyết đinh đến chất lượng của niêu cá đó là quá trình kho cá, quá trình kho cá từ 15-16 tiếng. Phải luôn giữ cho lửa cháy đều, thường xuyên đảo củi, củi kho cá phải là củi nhãn khô, dưới lớp vỏ trấu để lửa đượm quanh niêu, tạo ra mùi thơm rất đặc trưng cho cá sau khi kho.
Công đoạn kho cá
Bỏ vung ra, thực khách sẽ cảm nhận ngay được món ăn cực phẩm này hấp dẫn ngay từ cái nhìn đầu tiên. Khúc cá màu nâu cánh gián đều, mịn, nguyên vẹn không nát, thơm lừng, trông chỉ muốn ăn ngay. Từ ngày xưa, khi những mẻ cá kho làng Vũ Đại đầu tiên ra đời, người dân đã biết tính toán sao cho món ăn này có thể giữ lại tất cả nguyên liệu, thịt ngọt, xương mềm, cả niêu không bỏ đi miếng nào. Như vậy, nó đáng giá tiền triệu cũng phải, đắt xắt ra miếng.
Tìm hiểu thêm: Báo giá niêu cá kho làng Vũ Đại 1Kg/400k