Mỗi khi ai đó nhắc đến đặc sản cá kho có lẽ tất cả mọi người trong chúng ta đều sẽ nghĩ ngay đến món ăn cổ truyền nức tiếng làng Vũ Đại, xã Hòa Hậu, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam xưa. Đây là một trong những đặc sản mang đậm hởi thở của vùng đồng bằng Bắc Bộ. Là món ăn không thể thiếu trong mỗi mâm cơm ngày tết của người dân nơi đây. Và cũng không biết tự bao giờ món cá kho làng Vũ Đại lại trở thành đặc sản cá kho được mọi người trên khắp mọi miền quê của tổ quốc yêu thích. Chỉ biết rằng những niêu cá kho làng Vũ Đại ngày nay đã có mặt ở khắp mọi nơi, trở thành món quà quý, đặc sản vùng miền mà ai cũng muốn ít nhất một lần được thưởng thức.
Khác với những món cá kho khác, cá kho làng Vũ Đại mang trong mình những tiêu chí và yêu cầu khá khắt khe. Chính vì vậy mà khi món ăn ngày càng nổi tiếng, trở thành đặc sản mang đậm dấu ấn vùng miền. Thì những trăn trở, những nỗi lo của nghệ nhân làng Vũ Đại lại càng nhiều hơn.
Đặc sản cá kho làng Vũ Đại – Món ăn của giá trị nghệ thuật, tinh hoa văn hóa vùng miền.
Cá kho làng Vũ Đại hay còn gọi là cá kho Đại Hoàng, chính là một trong những đặc sản cá kho nức tiếng, quen thuộc đối với rất nhiều người. Được ra đời trong bối cảnh làng Vũ Đại xưa, một vùng quê nghèo, người dân quanh năm lam lũ, vất vả. Đặc thù vùng miền chiêm trũng nên mỗi nhà dân nơi đây đều sở hữu những chiếc ao, hồ rộng lớn. Thịt, gà, lợn, bò, trâu...thì không có nhưng cá lại luôn sẵn ở ao. Những ngày lễ tết người dân làng Vũ Đại chọn những con cá trắm đen to nhất ao để kho thành món ăn, và đặt vào mâm cơm tưởng nhớ ông bà tổ tiên.
Để tạo thành món ăn đặc sản cá kho như ngày nay thì món cá kho làng Vũ Đại cũng trải qua nhiều thăng trầm, chìm nổi. Việc chế biến cũng lắm công phu, từ khâu chọn cá sao cho đạt tiêu chuẩn, đến khâu chuẩn bị gia vị theo tỉ lệ tương xứng. Thời gian nấu cũng dài hơn 1 ngày đủ 16 tiếng. Đến chiếc niêu được dùng để kho các cũng phải lựa chọn ở 2 nơi, thân niêu ở Nghệ An, còn vung niêu thì lại đến từ miền Thanh Hóa. Củi được sử dụng cũng phải là củi nhãn phơi khô. Vậy mới nói, để kho được một niêu cá ngon đúng chuẩn hương vị đặc sản cá kho làng Vũ Đại thì không phải ai cũng có thể làm tốt được.
Sự cầu kỳ, tinh tế trong món cá kho còn phải kể đến cái “tâm”, cùng sự tận tụy, tỉ mỉ, yêu nghề của những nghệ nhân nơi đây. Những người đã giúp lưu giữ những tinh hoa, nghệ thuật ẩm thực trong món cá kho làng Vũ Đại. Để ngày nay nhân gian lại có một món đặc sản cá kho thơm ngon, đậm đà, thắm đượm hương vị quê hương.
Và nỗi lo của những nghệ nhân làng Vũ Đại
Có thể thấy để có được một niêu cá kho đúng vị, thơm ngon, đẹp mắt thì những người dân nơi vùng quê Vũ Đại cũng phải rất vất vả, kỳ công. Những công đoạn thực hiện không chỉ công phu, mà còn yêu cầu khắt khe, tỉ mỉ. Các nguyên liệu sử dụng đều phải đảm bảo tươi ngon và nguyên chất. Ngay cả người thực hiện cũng phải là người có kinh nghiệm, yêu nghề, và tâm huyết. Chính vì vậy mà dù những niêu cá kho làng Vũ Đại có giá rất cao thì những người cung cấp cũng chỉ “lấy công làm lãi”. Và theo đó là những nỗi lo thầm lặng của những nghệ nhân nơi đây.
- Nỗi lo hàng giả, hàng nhái, kém chất lượng
Theo nghệ nhân Trần Luận một trong những chủ cơ sở sản xuất cá kho làng Vũ Đại lâu đời nhất cho biết: Hiện nay thương hiệu cá kho làng Vũ Đại là thương hiệu chung, chưa có chứng nhận độc quyền. Nên không ít những cơ sở kinh doanh không phải tại làng Vũ Đại đã sử dụng thương hiệu để gắn cho món cá kho của mình. Điều đáng nói là những nguyên liệu họ sử dụng thường kém chất lượng. Cá là cá trắm đen nhưng không được nuôi thả tự nhiên. Không đảm bảo độ tươi ngon. Gia vị cũng như công thức cũng không đúng tỉ lệ và những gì được truyền lại. Hình thức đun nấu cũng không đúng chuẩn kỹ thuật mà một niêu cá kho chính hiệu làng Vũ Đại yêu cầu...Vậy nhưng lại gắn mác cá kho đặc sản làng Vũ Đại.
Nếu không phải người trong nghề thì sẽ không nhận ra được sự khác biệt chỉ trừ khi ăn thử. Những niêu cá kho kém chất lượng sẽ không có vị thơm ngon, thịt cá mềm, không chắc, không có vị thơm bùi đặc trưng của cá kho chính hiệu. Và điều này làm ảnh hưởng rất lớn đến uy tín và danh tiếng của những cơ sở cá kho Vũ Đại chuẩn mực. Không ít gia đình kinh doanh trong làng đã phải bỏ nghề vì cá kho giả.
- Nỗi lo thất truyền
Nhiều nghệ nhân kho cá trong làng Vũ Đại lo lắng khi thế hệ họ nằm xuống thì món đặc sản cá kho cũng sẽ mất theo. Bởi đây là một nghề khá công phu, yêu cầu sự tỉ mỉ, cẩn thận và cả lòng yêu nghề, tận tuy, không quản ngại vất vả mới có thể làm được. Thế hệ ngày nay đi học và làm những công việc máy móc, văn phòng. Không mấy ai “mặn mà” với công việc bếp núc, củi rơm, đầy khói bếp này.
Cùng với đó là nạn hàng giả, hàng nhái tràn lan, càng khiến cho những người trẻ “e dè” khi có ý định tiếp nối, gìn giữ món ăn đặc sản cổ truyền của cha ông.
Khó khăn là vậy, nhưng với tâm huyết và lòng yêu nghề các nghệ nhân nơi đây sẽ cố gắng một cách tốt nhất để lưu giữ món ăn cổ truyền cho các thế hệ mai sau. Và khẳng định chất lượng độc quyền của thương hiệu cá kho làng Vũ Đại với toàn thể thế giới.
Quý khách hàng nếu có nhu cầu thưởng thức đặc sản cá kho chính hãng làng Vũ Đại thì có thể liên hệ với cơ sở cá kho Trần Luận. Chúng tôi cam kết sẽ mang đến cho quý khách hàng món cá kho thơm ngon, chuẩn vị, không chất bảo quản, đảm bảo an toàn thực phẩm.
Mọi thông tin cần tư vấn hoặc mua hàng quý khách vui lòng liên hệ:
Hotline: 0988999525
Địa chỉ tại Hà Nội: 323 Vũ Tông Phan - Thanh Xuân - Hà Nội
Tại Sài Gòn: 638 Phạm Văn Bạch, Gò Vấp, TP HCM
Fanpage: https://www.facebook.com/cakhotranluan525/
hoặc https://www.facebook.com/CakholangVuDai.0988.999.525/