Mắm cáy là một loại nước chấm mang hương vị đặc trưng của vùng quê Việt Nam, được chế biến từ con cáy – loài sinh vật nhỏ bé sống ở các vùng bãi bồi ven sông. Hương vị của mắm cáy không giống bất kỳ loại mắm nào khác, nổi bật nhất là mắm cáy ở xã Hồng Tiến, tỉnh Thái Bình – nơi được coi là vùng đất làm nên những hũ mắm cáy thơm ngon trứ danh.

Mắm cáy Thái Bình có gì đặc biệt?

Mắm cáy là món ăn đặc sản của quê hương Thái Bình và cũng là gia vị không thể thiếu trong bữa ăn hàng ngày của người dân nơi đây. Một bát mắm cáy sóng sánh, có màu nâu đỏ hơi phớt hồng cùng hương thơm đậm đà đặc trưng, khi vắt thêm chút chanh sẽ sủi bọt và tăng thêm vị chua thanh hấp dẫn. Mắm cáy thường được dùng để chấm rau muống, thịt luộc hoặc đơn giản là chan cùng cơm trắng, tạo nên bữa ăn đậm chất quê nhà.

Đối với nhiều người, mắm cáy có thể là một món ăn khó làm quen, nhưng nếu đã nếm thử một lần, chắc chắn sẽ không thể quên được hương vị đặc biệt ấy. Những hũ mắm cáy không chỉ là món ăn dân dã mà còn gói trọn công sức, sự cần mẫn của người dân quê lúa, lưu giữ trong đó cả ký ức tuổi thơ và nỗi nhớ quê hương của những người con xa xứ.

Cáy, loài vật nhỏ giống cua nhưng kích thước bé hơn, có màu đỏ, thường sinh sống ở các vùng ven sông và ăn sinh vật phù du. Tại Thái Bình, cáy phát triển mạnh nhất từ tháng 3 đến tháng 6 – thời điểm cáy bò lên khỏi hang nhiều nhất nhờ nhiệt độ tăng cao. Cáy không chỉ được dùng để nấu canh với vị ngọt thanh, thơm ngon mà còn được chế biến thành mắm – một sáng tạo độc đáo của người dân nơi đây.

Mắm cáy được làm từ thân và chân cáy. Sau khi sơ chế và ủ lên men khoảng một tháng, người ta sẽ thu được loại mắm cáy với hương vị đặc trưng, không thể nhầm lẫn.

Đơn giản nhưng đậm đà, mắm cáy có thể dùng làm nước chấm rau, thịt hoặc thậm chí chan cơm ăn. Màu sắc nâu đỏ pha hồng của mắm, kết hợp với hương thơm đậm đà, có thể hơi nồng với người chưa quen nhưng lại là món yêu thích của nhiều người sau khi đã cảm nhận được sự tinh tế trong vị của nó.

Mắm cáy không chỉ là một món ăn mà còn là biểu tượng cho hương vị quê nhà, là cầu nối đưa những người con xa xứ trở về với ký ức thân thương của mình.

Quy trình làm mắm cáy Thái Bình

Nếu muốn ăn mắm cáy của Thái Bình được làm theo cách truyền thống phải về với xã Hồng Tiến, Kiến Xương, Thái Bình. Tại đây hàng năm cứ mỗi đợt mùa cáy về, người dân nườm nượp kéo nhau đi bắt cáy để về làm mắm. Khác với những con cáy sống trong môi trường nước ngọt, cáy Hồng Tiến được bắt tại những vùng nước cửa sông đổ ra biển nên có độ đạm cao vị mùi vị rất đặc trưng. Theo các cụ già ở đây, nghề làm mắm cáy có cách đây 200 năm. Trải qua gần 8 thế hệ nối đời truyền nghề. Cáy khi được bắt về cần phải rửa thật sạch cho hết bùn đất rồi bóc sạch, sơ chế. Tiếp theo đó là các công đoạn giã, ủ muối từ 3-4 tuần rồi lại phơi nắng, phơi sương. Các công đoạn này cũng tương tự như làm mắm cáy ở các vùng miền khác. Vậy đâu là bí quyết của loại mắm đặc trưng ở Thái Bình này. 

Phần nguyên liệu chính là muối và nước. Theo những người dân nơi đây muối theo kinh nghiệm của cha ông để lại phải là muối cũ đã làm được từ 6 tháng. Phần nước làm mắm cũng phải là nước đun sôi. Ngoài ra, con cáy phải là cáy không có trứng, khỏe mạnh và phải được bắt vào những lúc nắng ấm không có mưa. 

Xem thêm: Cách làm tương bần ngon đậm đà chuẩn vị Hưng Yên tại nhà

Lưu ý khi làm và sử dụng mắm cáy

Khi làm và sử dụng mắm cáy, cần chú ý đến một số điểm sau để đảm bảo chất lượng và an toàn:

  • Chọn cáy tươi ngon: Luôn chọn những con cáy còn sống, tươi và không bị hôi để đảm bảo hương vị và chất lượng mắm cáy.
  • Vệ sinh dụng cụ: Sử dụng lọ thủy tinh hoặc chum vại đã được rửa sạch và luộc qua nước sôi, để khô ráo trước khi cho mắm vào.Phơi mắm đúng cách:
    • Trong 1-3 ngày đầu khi phơi, cần mở nắp và đảo đều mắm để đảm bảo mắm ngấm đều, tránh phần trên bị đen.
    • Phơi mắm dưới nắng ban ngày và để nơi thoáng mát ban đêm. Tránh để ruồi, muỗi bâu vào mắm.
  • Đảm bảo tỷ lệ nguyên liệu: Đảm bảo tỷ lệ muối, rượu, thính gạo phù hợp để mắm có mùi thơm ngon và không bị quá mặn hay nặng mùi.
  • Bảo quản mắm:
    • Mắm cáy cần được đậy kín và bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát. Có thể để mắm ở điều kiện thường và sử dụng trong 3-4 tháng.
    • Trước khi sử dụng, có thể thêm một vài tép tỏi đập dập vào bát mắm cáy để tăng thêm hương vị.
  • Thử mắm trước khi sử dụng: Mắm cáy đạt yêu cầu khi vắt chanh và khuấy đều lên thấy mắm sủi nhiều bọt. Nếu mắm có dấu hiệu hỏng, mùi lạ hoặc màu sắc không đúng, nên bỏ đi để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe.

Thưởng thức mắm cáy Thái Bình

Mắm cáy không chỉ là một món ăn truyền thống mà còn có thể được biến tấu và kết hợp với nhiều món ăn khác nhau để tạo nên hương vị đa dạng và hấp dẫn. Dưới đây là một số cách biến tấu và món ăn kèm với mắm cáy:

Cách pha nước chấm mắm cáy

Để pha nước chấm mắm cáy ngon, bạn cần chuẩn bị:

  • 6 muỗng canh mắm cáy
  • 1 muỗng cà phê bột ngọt
  • 2 muỗng cà phê đường
  • Nước cốt từ 1 trái chanh
  • Ớt cắt lát (tùy khẩu vị)

Trộn đều tất cả các nguyên liệu trên để tạo nên nước chấm mắm cáy thơm ngon, phù hợp để chấm kèm với các món ăn khác.

Thưởng thức mắm cáy

Mắm cáy có thể dùng để chấm nhiều loại thực phẩm, từ rau luộc, thịt luộc cho đến các loại hải sản. Vị mặn của mắm kết hợp với vị ngọt tự nhiên của các loại rau, thịt tạo nên một hương vị hòa quyện, đậm đà và rất hấp dẫn.

 

Địa chỉ mua mắm cáy Thái Bình chuẩn vị, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm

Hiện chúng tôi có sẵn mắm cáy Thái Bình - 130k/chai 50l chuẩn vị. Quý khách muốn đặt mua hàng vui lòng liên hệ:

Hotline/Zalo: 0964.346.255 hoặc 0988.999.525.

Tại Hà Nội: Phòng 2817, Chung cư số 349 Vũ Tông Phan, Thanh Xuân, Hà Nội (vui lòng liên hệ trước khi đến).

Tại Sài Gòn và các tỉnh miền Nam: 638 Phạm Văn Bạch, Gò Vấp, TP.HCM.

Chat Zalo
0988.999.525
1
Bạn cần hỗ trợ gì?

Cơ sở Chế biến Cá kho gia truyền làng Vũ Đại - Trần Luận
Số GPĐKKD: 06D002581 Cấp ngày 12/11/2014 tại Phòng TCKH - UBND Huyện Lý Nhân, Tỉnh Hà Nam- Chủ cơ sở: Trần Bá Luận
Địa chỉ: Cơ sở cá kho Trần Luận, Xóm I - Thôn 2 - xã Nam Lý - tỉnh Ninh Bình|| SĐT:  0988.999.525 || Email: cakhotranluan@gmail.com
Hà Nội: Tòa BRG 25 Lê Văn Lương, Thanh Xuân , Hà Nội| Sài Gòn: 184/17 Nguyễn Phúc Chu, P15, Q. Tân Bình , TP HCM
Chính sách đổi trả sản phảm || Chính sách bảo mật thông tin khách hàng || Phương thức thanh toán và giao hàng || Đại lý chính thức || Đăng ký Đại lý