Chiều mùng một Tết ,Khi chúng tôi tới “vương quốc” cá kho của ông Trần Bá Luận ở Thôn 2, Xã Hòa Hậu, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam, đã thấy xe con đầy ngõ, khách tấp nập vào ra, trên tay xách những niêu cá, nói cười rôm rả.
Hiện cả xã Hoà Hậu có tới hơn 30 cơ sở bán cá kho và những nhà bán cá đều là tỷ phú, riêng cơ sở của ông Luận là một trong 5 đại gia bán cá kho lớn nhất. Ông Luận cũng là một trong những người tiên phong khai mở “nghề” kho cá ở miền quê thuần nông này. Còn một điều đặc biệt khác, Trần Bá Luận là người đầu tiên ở làng đưa cá kho làng Vũ Đại lên internet, góp phần biến sản phẩm quê mùa này trở thành một thương hiệu.
Dẫn chúng tôi vào gian buồng có hàng trăm niêu cá kho xếp đều tăm tắp trên giá, trên tay ông Luận vẫn không rời chiếc ipad để “cập nhật” thông tin. Ông cho biết, xuân này, dù kinh tế khó khăn, nhà nhà ăn Tết có phần căn cơ hơn trước nhưng số lượng những niêu cá kho ở xã Hoà Hậu bán ra vẫn không giảm so với những năm trước. Riêng cơ sở của ông, Tết này đã bán hơn 4.000 niêu cá. Trong đó, hơn 3.000 niêu cá chủ yếu bán cho khách từ Hà Nội và các tỉnh phía Bắc, 1.000 niêu cá bán vào TP Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam. Chỉ tay vào “kho” cá mấy trăm niêu xếp trong buồng, ông bảo:
- Nhìn nhiều thế này thôi chứ có khách cả rồi. Từ chiều 21, tôi đã phải “pốt” (post) lên trang “cá kho Hà Nam” (trang web bán hàng của gia đình ông Luận) một bài tâm tình nói với bà con cô bác gần xa rằng số lượng cá có hạn, không thể nhận thêm đơn hàng mới…
Nhìn dáng điệu chân chất, mộc mạc, ít ai ngờ rằng ông Luận lại rất sành điệu với công nghệ thông tin, internet và đặc biệt chú trọng tới quảng bá sản phẩm qua mạng. 
Ông cho hay, đến với nghề cá kho rất tình cờ. Trước kia, bố ông, cụ Trần Bá Nhuận, do gia cảnh nghèo khó nên phải vào Thanh Hóa nấu ăn thuê cho Pháp, sau chuyển sang nghề buôn nồi đất từ Thanh Hóa, Nghệ An ra các tỉnh ngoài Bắc. Cụ Nhuận rất giỏi nấu ăn, đặc biệt món cá kho nồi đất của cụ ai cũng khen và cụ đã truyền bí quyết cho con cháu. Từ năm 1998, khi lần lượt các con ông Luận đi học xa, phải ở trọ, nhà nghèo, khi lên Hà Nội mỗi dịp Tết, chẳng biết mua gì, ông Luận lại kho vài niêu cá trắm đen mang lên Hà Nội làm quà biếu thầy cô, khách quý của con. Miếng ngon nhớ lâu, chính những thực khách Hà Nội lại trở thành “khách hàng” đầu tiên, đặt ông kho cá giúp vào mỗi dịp lễ Tết.
Nhưng nếu chỉ bán cá kiểu nhỏ lẻ như thế thì cũng chẳng biết bao giờ thành nghề, sản phẩm thành thương hiệu. Hỏi thành công đến từ đâu, ông Luận chỉ vào chiếc ipad và bức ảnh cậu con trai mang mũ áo cử nhân:
- Từ cái này! Từ công nghệ thông tin anh ạ!
Thì ra, cột mốc tạo ra bước ngoặt của nghề cá kho lại từ suy nghĩ của chàng trai trẻ Trần Bá Nghiệp, con trai ông Luận, khi đó đang là sinh viên. Thấy bố mẹ bán vất vả đi bán từng niêu cá, Nghiệp thầm nghĩ, tại sao không lập một website để quảng bá thương hiệu cá kho. Rồi cậu nhớ đến những tác phẩm của Nam Cao mà cả nước biết đến. Thế là cái tên “Cá kho làng Vũ Đại” ra đời trong những dòng quảng bá đầu tiên còn có phần… thô kệch. Ban đầu, cha con ông Luận chỉ có một trang web mang tên www.amthuccotruyen.com. Thật bất ngờ, ngay sau khi đưa sản phẩm lên internet, số đơn hàng đặt hàng tăng theo cấp số nhân. Không chỉ khách Hà Nội mà Hải Phòng, TP Hồ Chí Minh, nhiều tỉnh phía Bắc cũng tìm về hoặc gọi điện mua hàng. Chả bao lâu sau, bố con ông phải mở thêm cơ sở phân phối sản phẩm ở Hà Nội. Không dừng lại ở đó, hàng chục cơ quan báo chí lớn cũng tìm về viết bài, ca ngợi sản phẩm và cách làm. Để thương hiệu cá kho làng Vũ Đại tiếp tục vươn xa, cha con ông Luận đến nay còn mở thêm nhiều trang web khác như: www.cakhohanam.com; www.cakhotranbaluan.net… Sản phẩm cũng được đưa lên nhiều diễn đàn mua bán trực tuyến đông khách như www.lamchame.com (làm cha mẹ), www.webtretho.com (web trẻ thơ), muare.net…Ngoài những nhân viên chế biến cá, phân phối sản phẩm, cơ sở của ông còn có tới 3 người thường xuyên túc trực trên internet để trao đổi thông tin, trả lời khách hàng đặt mua cá theo phương thức “24/7”, thông qua các công cụ như yahoo chat, facebook, diễn đàn trực tuyến…
Bài và ảnh: NGUYỄN MINH
{fcomment}